NEFROLOJİ
Nefroloji, böbrek hastalıkları ile ilgilenen tıbbi bilim dalıdır. İç hastalıklarının bir yan dalıdır. Nefroloji kliniklerinde akut böbrek yetmezliği, kronik böbrek yetmezliği, kistik böbrek hastalıkları, nefrit (böbrek iltihabı) hipertansiyon, elektrolit bozuklukları, idrarda kan bulunması ve idrarda protein kaybı gibi hastalıkların tedavileri gerçekleştirilir. Nefroloji kliniklerimizde kronik diyaliz hastalarına veya acil diyaliz gerektiren hastalara hemodiyaliz hizmeti verilir. Organ nakli gereken hastalar ise her türlü hazırlıkları yapıldıktan sonra ilgili merkezlere yönlendirilir.
Nefroloji bölümünün ilgilendiği hastalıklar:
Nefroloğun ana çalışma alanı ani veya yavaş gelişen böbrek fonksiyon kaybını değerlendirmek tanı ve tedavisini üstlenmek; hipertansiyonu olan hastalarda kan basıncının düzenlemek; su ve elektrolit (sodyum, potasyum, kalsiyum, fosfor gibi) bozukluklarının düzeltilmek ve idrarda protein kaçağı ve kanama başta olmak üzere idrar anormal bulguların nedenlerinin araştırmak; şeker, tansiyon,kalp yetmezliği, romatolojik hastalıklar gibi sistemik hastalıkların ve ilaçların böbrek üzerinde oluşturabileceği olumsuz etkileri değerlendirmek ve tedavi etmek, böbrek yetmezliği ilerlemiş hastalarda böbrek nakli ve diyaliz planı yapmak ve hastaların takibini yapmaktır.
Böbreğin Görevleri:
Böbreklerin en temel görevi sağlığın sürdürülmesi adına vücuttaki atık maddeleri temizlemek, vücuttaki su, elektrolit ve asit dengesinin düzenlenmesi, kan basıncını düzenlemek, kan yapıcı hormon ve vitamin D sentezini sağlamaktır. Sağlıklı bir böbreğin, kanı zararlı atıklardan (üre, kreatinin gibi) temizleyip sisteme tekrar katması sağlaması beklenir. Herhangi bir sebepten dolayı böbreklerin bu asli görevlerini yapamaması durumunda böbrek yetersizliği veya böbrek yetmezliği sorunları ile karşılaşılır.
Akut Böbrek Yetmezliği: Ani ve hızlı gelişen böbrek fonksiyon kaybına denmektedir. Sıvı kaybı, kana mikrop karışması durumu, kullanılan ilaçlar, ani kas yıkımı, böbreğin damar sisteminin etkilenmesi veya idrar çıkışının etkileyecek böbrek taşı gibi sorunlar akut böbrek yetmezliği yapabilmektedir. Bu durumda amaç böbreğe hasar veren nedenlerin ortaya çıkarılması, hasar oluşmadan destek tedavinin başlatılması, eğer böbrek fonksiyonu belirgin etkilendiyse geçici diyaliz tedavi planı yaparak hastayı metabolik olarak rahatlatmaktır.
Kronik Böbrek Yetmezliği: 3 aydan daha fazla süre böbrek hasar bulgularının ve böbrek fonksiyon kaybının devam etmesi durumu kronik böbrek yetmezliğine işaret eder. En sık görülen nedeni şeker, hipertansiyon, böbrek damar hastalıkları, nefrit, polikistik böbrek gibi genetik geçişli veya at nalı şeklinde böbrekler gibi doğuştan böbrek hastalıkları, Ailevi Akdeniz Ateşi'dir. Kronik böbrek yetmezliği tedavisinde öncelik neden olan hastalığa yönelik tedavidir. Ek olarak metabolik bozukları düzeltici destek tedavi verilmektedir. Hedef, böbrek fonksiyon kaybının düzeltilmesi veya durdurulmasıdır. Kan basıncı ve şeker hastalığının kontrolü böbrek hasarının durdurulmasında büyük önem taşımaktadır. Böbrek fonksiyonunda ileri derecede kayıp gerçekleştiğinde üremik belirtiler ortaya çıkar, sıvı elektrolit dengesizliği, asit birimi, kansızlık gelişir. Bu durumda böbrek nakli veya diyaliz (hemodiyaliz/periton diyalizi) seçenekleri düşünülmelidir.
Hemodiyaliz İşlemi
Böbrekleri yeterli düzeyde çalışmayan böbrek yetmezliği hastalarında kanda bulunan su, elektrolitler ve bazı atıklar vücuttan uzaklaştırılamadığı için kanda birikir. Bu hastalarda böbreklerin işlevi hemodiyaliz ile yerine getirilir. Bu işlem ile kan alınarak hemodiyaliz cihazı içerisinde bulunan diyaliz sıvısıyla arasında yarı geçirgen bir zar olacak şekilde diyalizörden geçirilir. Bu sırada kandan uzaklaştırılması gereken zararlı maddeler, kandan daha düşük yoğunluğa sahip olan diyaliz sıvısına geçer ve temizlenmiş olan kan yeniden vücuda verilir. Bu işlem kolda bulunan atardamar ile toplardamar arasına yerleştirilen fistül kullanılarak gerçekleştirilir. Fistül bir operasyon yardımıyla kola yerleştirilir ve diyaliz işleminin fistül kullanılarak yapılabilmesi için operasyonun üzerinden 3-4 haftalık bir süreç geçmiş olmalıdır. Bu süreyi bekleyemeyecek olan ve acil olarak hemodiyaliz alması gereken hastalarda geçici olarak boyun, kasık gibi bölgelerdeki toplardamarlardan açılacak olan kateterler yardımıyla diyaliz gerçekleştirilir.
Nefrit
Glomerülonefrit olarak tanımlanan böbreğin süzmesini etkileyen ve böbrek dokusuna iltihabi hücre göçü ile karakterize olan 'nefrit' birçok alt hastalık grubundan oluşmaktadır. Belirtileri çok sinsi olabilmektedir. İdrarda protein kaybı veya kan elemanlarının görülmesi, böbrek fonksiyon kaybı en sık görülen laboratuvar bulgularıdır. Tanı böbrek biyopsisi ile konulmaktadır.
Böbrek Taşı
Böbrek taşı her 11 kişiden birinde görülmekte ve 70 yaşına kadar erkeklerin %19’unda, kadınların ise %9’unda ortaya çıkabilmektedir. Genetik feaktörler, metabolik hastalıklar, yaşam şekli taş oluşumunu belirlemektedir. Taş şiddetli ağrı ile kendini belli edebildiği gibi, sessizce gelişebildiği ve rastlantısal fark edildiği vakalar da çoktur. Tedavisiz kaldığında böbreklerde küçülme ve böbrek yetmezliği gelişimine neden olabilmektedir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu
İdrar yolu enfeksiyonları kadınlarda sıklıkla görülen hastalıklardandır. Kadınların yaklaşık %10-35’i yaşamının herhangi bir döneminde üriner sistem enfeksiyonu geçirmektedir. Bir kez üriner sistem enfeksiyonu geçiren kadınların yaklaşık %50’sinde enfeksiyon yinelemektedir. En sık rastlanan formu akut sistit olarak tanımlanan mesane de enfeksiyon olma durumudur. İdrar yolu enfeksiyonu ateş, idrar yaparken yanma,sık idrara gitme,bulantı gibi belirtilerle kendini gösterebilmektedir. Çocuklarda ve yaşlılarda belirtiler silik olabilmekte ve geç fark edilebilmektedir. Erken tanı ve tedavi başlanmadığında hastanın durumu ağırlaşmakta, böbrek yetmezliği gelişebilmektedir.
NEFROLOJİ KADROMUZ
EĞİTİM
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi (Lisans - Yüksek Lisans) 1991
İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2. Dahiliye Kliniği ( Doktora/S.Yeterlik/ Tıpta Uzmanlık ) 1998
Süleyman Demire Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD ( Tıpta Yan Dal Uzmanlık ) 2009
DENEYİM
Gümüşhane İli Kelkit İlçesi Merkez Sağlık Ocağı (Pratisyen Dr.) 1991 - 1993
İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2. Dahiliye Kliniği (Asistan Dr.) 1993 - 1998
İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2. Dahiliye Kliniği (Uzman Dr.) 1998 - 2000
Manisa İli Soma İlçesi SSK Hastanesi (Uzman Dr.) 2000 -2004
Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD ( Yar.Doç. Dr. ) 2004 - 2010
Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD ( Yandal Asistanı ) 2007 - 2009
Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD - Nefroloji BD ( Doç. Dr.) 2010 - 2016
Afyon Özel PARKHAYAT Hastanesi ( Doç. Dr. ) 2017 -
YAYINLAR
- Interleukin-18 Binding Protein Pretreatment Attenuates Kidney Injury Induced by Hepatic Ischemia Reperfusion. Gonul Y, Kazandı S, Kocak A, Ahsen A, Bal A, Karavelioglu A, Hazman O, Turamanlar O, Kokulu S, Yuksel S. Am J Med Sci. 2016 Aug;352(2):200-7.
- Kronik Böbrek Yetmezliği Olan Hastaların Mizaç ve Karakter Özellikleri ve Yaşam Kalitesi. F Pehlivan, Ş Yüksel, A Ahsen, K Coşkun, Hİ Güzel, H Mayda. Odu Tıp Derg, 2016; 3: 13-6.
- L-Carnitine Supplementation Reduces Short-Term Neutrophil-Lymphocyte Ratio in Patients Undergoing Coronary Artery Bypass Grafting. Aldemir M, Pektaş MB, Parlar Aİ, Akcı Ö, Emren SV, Tecer E, Adalı F, Yüksel Ş, Darçın OT. Int Surg. 2015;100(7-8):1160-8.
- Atherogenic index as a predictor of atherosclerosis in subjects with familial Mediterranean fever. Acay A, Ulu MS, Ahsen A, Ozkececi G, Demir K, Ozuguz U, Yuksel S, Acarturk G. Medicina (Kaunas). 2014;50(6):329-33.
- The Relationship Between Dipping- Nondipping Arterial Blood Pressure Pattern and Frequency of Restless Legs Syndrome with Related Factors. MS Ulu, A Ahsen, O Akci, F Yaman, G Yaman, K Demir, S Yuksel, G Acarturk. The Anatolian Journal of Cardiology. 2015 Apr;15(4):284-8.
- Protective Effect of Melatonin on Infrarenal Aortic Occlusion: This Effect Is Related to Anti-inflammatory Effect and Antioxidant Effect. Ahsen, A, Gonul Y, Genc A, Ulu MS, Yagmurca M, Kocogulları CU, Celik S, Yuksel S. Inflammation, 2014; 37(4):1111-9.
- As a New Inflammatory Marker for Familial Mediterranean Fever: Neutrophil-to-Lymphocyte Ratio. Ahsen A, Ulu MS, Yuksel S, Demir K, Uysal M, Erdogan M, Acarturk G. 2013;36(6):1357-62.
- Do MEFV Mutations Influence Arterial Stiffness in FMF Patients. Ulu SM, Acay A, Ahsen A, Yuksel S, Acaturk G, Solak M. Int J Res Med Sci. 2014; 2(1): 270-3.
- Is impaired sleep quality responsible for a nondipping pattern even in normotensive individuals? Ulu SM, Ulu S, Ulasli SS, Yaman G, Ahsen A, Ozkececi G, Yuksel S. Blood Press Monit. 2013;18(4):183-7.
- The relationship between vitamin D and PTH levels and cardiovascular risk in the elderly hypertensives. Ulu SM, Ulaslı A, Yaman F, Yaman G, Özkececi G, Yuksel S. Clin Exp Hypertens, 2014; 36(1): 52-7.
- Surprising Situation Due To Icodextrin. MS Ulu, M Polat, S Yuksel. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, doi: 10.5262/tndt.2014.1003.23.
- Hiponatreminin Nadir Bir Sebebi: Sefaperazon-Sulbactam. MS Ulu, F Kurban, S Akgür, E Bozkurt, S Yuksel. Kocatepe Tıp Dergisi, 2016; 17: 66-8.
- Mean Platelet Volume, A Possible New Marker İn Acute Peritonitis? MS Ulu, G Asık,A Acay, A Ahsen, G Yaman, S Yuksel. Eur J Gen Med, 2015; 12 (1): 13-7.
- Evaluation of Arterial Stiffness with Plasma GGT Levels and Pulse Wave Velocity Measurement in Patients with FMF. F Yılmaz, MS Ulu, O Akci, A Ahsen, K Demir, S Yuksel. Eur J Rheumatol 2014; 1(1): 11-3.
- Diyabetik olmayan bireylerde insülin direnci mikroalbüminüri ilişkisi. A Ahsen, MS Ulu, A Acay, A Elbir, S Yuksel. Bozok Tıp Derg, 2014; 4 (3): 36-40.
- Akut Böbrek Yetmezliği tanısıyla kliniğimizde yatan olguların analizi. A Ahsen, MS Ulu, S Yuksel, K Demir, M Uysal, G Acarturk. Kocatepe Tıp Dergisi, 2015; 16: 17-24.
- İnsülin Direnci. MS Ulu, S Yuksel. Kocatepe Tıp Dergisi, 2015; 16: 238-43.
- İnsülin direnci olan hastalarda homosistein düzeylerinin değerlendirilmesi. A Ahsen, MS Ulu, A Acay, E Bozkurt, S Yuksel. Odu Tıp Derg / Odu J Med , 2014; 2: 30-35.
- The role of carnitine in preventing renal damage developed as a result of infrarenal aortic ischemia-reperfusion. Yuksel S, Sezer MT, Sahin O, Sutcu R, Kocogulları C, Yilmaz HR, Uz E, Kara Y, Aydin B, Altuntas A. Renal Failure, 2011; 33(4): 440-9.
- Afyonkarahisar ve çevresinde diyalize giren kronik böbrek yetmezlikli hastalardaki deri bulguları. Güder S, Karaca Ş, Kulaç M, Yüksel Ş, Güder H, Turk derm-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi Dergisi, 2012;46(4): 181-5.
- Cardiac autonomic dysfunction in hemodialysis patients: the value of heart rate turbulence. Celik A, Melek M, Yuksel S, Onrat E, Avsar A, Hemodial Int., 2011; 15(2): 193-9.
- Novel Approach for The Prevention of Contrast Nephropathy. Colbay M, Yuksel S, Uslan I, Acarturk G, Karaman O, Bas O, Mollaoglu H, Yagmurca M ve Ozen OA. Toxicol. Pathol., 2010; 62(1):81-9.
- Increased Serum Osteoprotegerin Levels Associated with Decreased Bone Mineral Density in Familial Mediterranean Fever. Yuksel S, Samli H, Colbay M, Dundar U, Acarturk G, Demir S, Koken T, Aktepe OC, Kavuncu V ve Solak M. Tohoku j. Exp. Med., 2009;217: 321-7.
- Yüksel Ş, Yılmaz , Demir M, Ertürk J, Acartürk G, Koyuncuoğlu HR ve Sezer MT. Diyaliz Hastalarında Huzursuz Bacak Sendromu ve İlişkili Faktörler. Türkiye Klinikleri J Med Sci., 2009;29: 344-52.
- Does Helicobacter pylori-induced inflammation of gastric mucosa determine the severity of symptoms in functional dyspepsia? Turkkan E, Uslan I, Acarturk G, Topak N, Kahraman A, Dilek FH, Akcan Y, Karaman O, Colbay M ve Yuksel S. Gastroenterol, 2009; 44: 66-70.
- Comparison of Sleep Quality Between Hemodialysis and Peritoneal Dialysis Patients. Eryavuz N, Yuksel S, Acarturk G, Uslan I, Demir S, Demir M ve Sezer MT. Urol. Nephrol.,2008; 40: 785-91.
- Carotid Hemodynamic Parameters in Hemodialysis Patients. Karaman O, Albayrak R, Colbay M, Yuksel S, Uslan I, Acarturk G ve Saglam H. Urol. Nephrol., 2008; 40: 779-84.
- The Effects of Weight Loss on Normal Transaminase Levels in Obese Patients. Uslan I, Acarturk G, Karaca E, Albayrak R, Yuksel S, Colbay M, Karaman O ve Akcan Y, J. Med. Sci.,2007; 334: 327-30.
- The Relationship Between Arteriovenous Fistula Blood Flow Rate and Pulmonary Artery Pressure in Hemodialysis Patients. Acarturk G, Albayrak R, Melek M, Yuksel S, Uslan I, Atli H, Colbay M, Unlu M, Fidan F, Asci Z, Cander S, Karaman O ve Acar M, Urol. Nephrol.,2008; 40: 509-13.
- Severe Hyperkalemia: A Retrospective Study. Yüksel Ş, Çölbay M, Acartürk G, Uslan İ, Karaman Ö ve Maralcan M, J. Gen. Med.,2008; 5: 80-3.
- Evalution of The Diagnostic Criteria of Restless Legs Syndrome in Hemodialysis Patients.Yüksel Ş, Çölbay M, Yaman M, Uslan İ, Acartürk G ve Karaman Ö, J. Gen. Med., 2007;4: 145-8.
- Hemodynamic Changes in the Cephalic Vein of Patients with Hemodialysis Arteriovenous Fistula. Albayrak R, Yuksel S, Colbay M, Degirmenci B, Acarturk G, Haktanir A ve Karaman O, Clin. Ultrasound.,2007; 35: 133-7.
- Obstructive Sleep Apnoea, Glucose Tolerance and Liver Steatosis in Obese Women. Acarturk G, Unlu M, Yuksel S, Albayrak R, Koken T ve Peker Y, Int. Med. Res.,2007; 35: 458-66.
- Investigation of Hemodialysis Patients in terms of the Presence of Occult Hepatitis B. Altindis M, Uslan I, Cetinkaya Z, Yuksel S, Ciftci IH, Demirturk N, Ozdemir M, Arslan F ve Aktepe OC, Bul., 2007; 41: 227-33.
- Two cases of acute endosulfan toxicity. Yavuz Y, Yurumez Y, Kucuker H, Ela Y ve Yuksel S, Clin Toxicol (Phila)., 2007; 45: 530-2.
- The cutaneous silent period in diabetes mellitus.Yaman M, Ukuduz D, Yuksel S, Pay G ve Kiziltan ME, Lett., 2007; 419: 258-62.
- Temperament and character profile in patients with essential hyperhidrosis. Karaca S, Emul M, Kulac M, Yuksel S, Ozbulut O, Guler O ve Gecici O, , 2007; 214: 240-5.
- Scintigraphic Evaluation of Renal Function in Patients with Hepatitis B Virus Infection. Kaya E, Demirdal T ve Yüksel Ş, , Düzce Tıp Fakültesi Dergisi, 2008; 1: 4-10.
- Hemodiyaliz Hastalarında Huzursuz Bacak Sendromu. Atlı H, Çölbay M, Demir S, Yüksel Ş, Uslan İ, Acartürk G, Karaman Ö, Köken T, Melek M, Bakırköy Tıp Dergisi, 2008; 4: 8-13.
- Tek Seans Hemodiyalizin Çeşitli Oksidatif Stres Markerları Üzerine Etkisi. Demir M, Vural CD, Yılmaz N, Yüksel Ş ve Sezer MT, Tıp Araştırmaları Dergisi,2007; 5: 74-7.
- Diyabetli Hasta Eğitiminde Bireysel ve Grup Eğitimlerinin Hasta Bilgi Düzeyine ve Anksiyete/Depresyon Durumuna Etkilerinin Değerlendirilmesi. Erem Ö, Yüksel Ş, Demirel R, Uslan İ ve Acartürk G, Dahili Tıp Bilimleri, 2007; 2: 143-7.
- Obezlerde Metabolik Sendromun Dünya Sağlık Örgütü Erişkin Tedavi Paneli-III Kriterlerine Göre Karşılaştırılması. Acartürk G, Karaca E, Yüksel Ş, Çölbay M, Uslan İ, Karaman Ö ve Paşalı Kilit T, Dahili Tıp Bilimleri, 2007; 2: 107-11.
- Akut Hepatitin Nadir Sebeplerinden Biri Epstein Barr Virus: Olgu Sunumu. Karaman Ö, Uslan İ, Çölbay M, Acartürk G, Yüksel Ş ve Danalıoğlu A, Bakırköy Tıp Dergisi, 2007; 3: 115-7.
- Hemodiyaliz Tedavisi Alan Son Dönem Böbrek Yetmezliği Hastalarında Psikososyal Değerlendirme. Güler Ö, Yüksel Ş, Acartürk G, Emül HM, Özbulut Ö, Çölbay M, Uslan İ, Karaman Ö ve Geçici Ö, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2007; 8: 173-8.
- Hemodiyaliz Hastalarının Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi ile Değerlendirilmesi. Çölbay M, Yüksel Ş, Fidan F, Acartürk G ve Ünlü M, , Tüberküloz ve Toraks, 2007; 55: 167-73.
- Huzursuz Bacak Sendromlu Hemodiyaliz Hastalarında Uyku Kalitesi. Çölbay M, Yüksel Ş, Acartürk G, Uslan İ ve Karaman Ö, Genel Tıp Dergisi, 2007; 17: 35-41.
- Ratlarda Sisplatin ile İndüklenmiş Böbrek Hasarına Karşı Melatonin ve Gingko Bilobanın Koruyucu Etkileri. Yağmurca M, Baş O, Şahin Ö, Nacar A, Yüksel Ş ve Narcı A, Kocatepe Tıp Dergisi, 2007; 8: 29-34.
- Geçici Hemodiyaliz Kateterlerinde Kolonizasyon. Yüksel Ş, Acartürk G, Uslan İ, Çölbay M, Karaman Ö, Arslan Z, Çetinkaya Z ve Demir S, Bakırköy Tıp Dergisi, 2006; 2: 92-6.
- A Retrospective Evaluation of Patients with Vitamin B12 Deficiency. Yüksel Ş, Uslan İ, Acartürk G, Çölbay M, Karaman Ö, Maralcan M ve Demir S, Bakırköy Tıp Dergisi, 2006; 2: 126-9.
- Hemodiyaliz Hastalarında Okült Hepatit B Virus Enfeksiyonu Sıklığı. Uslan İ, Yüksel Ş, Altındiş M, Acartürk G, Çölbay M, Çetinkaya Z, Demir S ve Karaman O, Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 2006; 15: 155-9.
- 99m TcMAA ile Yapılan Tüm Vücut Sintiragrafisiyle Kronik Karaciğer Hastalarında Hepatopulmoner Sendrom Sıklığı. Yüksel Ş, Alper E, Atalay M, Gözeten M ve Demir S, İzmir Atatürk Eğitim Hastanesi Tıp Dergisi, 2003; 41: 41-4.
- Karnitin Tedavisinin Hemodiyaliz Hastalarında Lipid Profiline, Hemogram Değerlerine, Kardiyak Fonksiyonlara ve Nöropatiye olan Etkileri, Koral A, Varer S, Yüksel Ş, Eke S ve Soyak T, İzmir Atatürk Eğitim Hastanesi Tıp Dergisi, 1997; 3: 31-5.
NEFROLOJİ
PARKHAYAT Afyon Hastanesi
DOÇ. DR. ŞEREF YÜKSEL