FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon; doğuştan ya da sonradan edinilmiş, kas, sinir ve iskelet sistemi problemlerinin yanı sıra, nörolojik hastalıklar, ortopedik problemler, fıtık, felç, travma, ağrı, kireçlenme, ameliyatlardan sonra gelişen fonksiyon bozuklukları ve diğer hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan hareket kısıtlılıklarının tanı, tedavi ve önleyici tedavisi ile ilgilenen bir uzmanlık dalıdır. Kemik ve kasla ilgili birçok hastalığın tedavisinde kullanılan fizik tedavi ve rehabilitasyon, kişiye göre değişebilen bir tedavi yöntemidir.

Tedavide amaç, farklı hastalıklar ve yaralanmalar sonucu meydana gelen bozukluğun ve hastanın yaşam kalitesinin düşmesine sebep olan durumun ortadan kaldırılması, bağımsız hareket potansiyelinin artırılması, var olan ağrı ve yakınmaların giderilmesidir. Ayrıca spor aktiviteleri sırasında meydana gelen, incinme ve yaralanmalardan sonra hastalarda oluşan hareket kısıtlılığının giderilmesi için de rehabilitasyon teknikleri kullanılmaktadır. Fizik tedavi ile yürütülen rehabilitasyon çalışmalarında amaç; hastanın fizyolojik, sosyal, ruhsal ve meslekî olarak bağımsız bir şekilde yaşamanı sürdürmesidir. Rehabilitasyon süreçleri çoğu zaman fizik tedaviye göre daha uzun sürmektedir.

Fizik Tedavi Uzmanı ve Fizyoterapist Kimdir?
FTR olarak kısaltılan fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümü hekimleri 6 yıl tıp fakültesi eğitiminin ardından, 4 yıl fiziksel tıp ve rehabilitasyon eğitimi alarak uzmanlaşırlar. Kas ve iskelet sistemi ile ilgili pek çok hastalığın tanı ve tedavisinin yanı sıra, diğer tıp bölümleri ile multidisipliner olarak çalışarak, bu bölümlerin hastalarının da tedavisinde rol oynar. Eklem hareketlerinde ağrı, kısıtlılık, kas gücü kaybı, denge, duruş ve yürüme bozuklukları gibi rahatsızlıkları bulunun hastaların, rutin hayatlarına dönmelerini sağlar.

Fizyoterapist ise, üniversitelerin fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümünde 4 yıllık lisans eğitimi alan kişilerdir. Hastalık, yaralanma ve ileri yaşa bağlı olarak gelişen fiziksel kısıtlılıkların iyileştirilmesi için fizik tedavi uzmanı tarafınca düzenlenen tedavi programını uygulayan, sertifikalı sağlık uzmanlarıdır.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümde Tedavilerini Yaptığımız Hastalıklar:

Ağrı Problemleri
Boyun, bel, sırt, ayak, diz vb. vücutta bulunan kas ve iskelet sisteminde oluşan ağrılar fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemleri ile tedavi edilebilmektedir. Hastalık veya travmaya bağlı doku hasarı ile oluşan yani akut ağrılar bu birimin uzmanlık alanında bulunmaktadır. Nörolojik ya da psikolojik olarak sürekli devam eden kronik ağrılar ise uzun soluklu bir tedavi sürecine girmektedir.

Spor Yaralanmaları
Kas zedelenmeleri, menisküs, kırık ve diğer spor yaparken meydana gelen yaralanmalar cerrahi olarak tedavi edilebileceği gibi fizik tedavi ve rehabilitasyon ile de eski haline getirilebilmektedir. Hastanın, ameliyat olması gerekiyorsa da fizik tedavi bu süreçten sonra önem arz etmektedir. Sorunlu olan bölgenin tekrardan eski sağlığına kavuşması için doktor kontrolünde egzersizlerini yapması ve aksatmaması gerekmektedir.

Parkinson
Özellikle ileri yaşlarda görülen Parkinson hastalığı, dopamin hücrelerinin azalması sonucu meydana gelmektedir. Nöroloji uzmanı kontrolünde kullanılan ilaçların yanı sıra hastanın düzenli olarak egzersiz yapması da gerekmektedir. Ellerde titreme, yürüme güçlüğü, konuşma bozukluğu vb. belirtileri bulunan bu hastalığa uygulanacak fizik tedavi ve rehabilitasyon ile hastanın hareket kabiliyetinin artması ve yaşam kalitesini yükseltmesi amaçlanmaktadır.

Romatizmal Hastalıklar
Kas, eklem ya da kemiklerin etrafında hissedilen ağrı ya da acıları tanımlamak için kullanılan romatizma, tek bir hastalık değildir. Romatizma içerisinde yüzlerce hastalık bulunmaktadır. İltihaplı ve iltihapsız romatizmaların içerisinde kemik erimesi, eklem romatizması, topuk dikeni, tenisçi ve golfçü dirseği, kalsifik tendinitler,kireçlenmeler , omuz sıkışma sendromları, omuz kas yırtıkları, yumuşak doku romatizması, gut hastalığı, Akdeniz ateşi, bağ dokusu hastalıkları, romatoid artrit, akut eklem romatizması gibi çeşitli hastalıklar yer almaktadır. Şişlik, eklemi kullanmada zorluk, sürekli ağrı, sıcaklık artışı ya da kızarıklık romatizmal hastalıkların belirtileri arasındadır. Hastalığın şiddetine göre ilaç kullanabileceği gibi birçok romatizmal hastalıklar fizik tedavi ve rehabilitasyon ile tedavi edilmektedir.

Kırıklar
Burkulma, kırık ya da çıkıklarda hastada çeşitli şikayetler görülmektedir. Hareket edememe, şişlik, ağrı, morarma gibi belirtiler sonrasında hasar alan bölge alçı ile tedavi edilebileceği gibi kimi zaman cerrahi müdahale de uygulanabilmektedir. Hasarlı bölgenin bu yöntemler ile tedavisinden sonra ise fizik tedavi ve rehabilitasyon alması gerekmektedir. Uzun süre hareketsiz kalan bölgelerde kas zayıflığı ve güçsüzlüğü meydana geldiğinden dolayı yapılacak egzersizler ve farklı yöntemler ile hastanın eski sağlığına kavuşması sağlanmaktadır.
Boyun ve Bel Fıtığı

Omurlar arasında yer alan disklerin bütünlüğünü kaybetmesi fıtığa yol açar. Boyun ve bel bölgesinde meydana gelen bu fıtıklar yanlış hareket, travma, kaza, kireçlenme ve stresten dolayı oluşmaktadır. Yaş ilerledikçe ortaya çıkan kemik güçsüzlüğü, fazla kilo almak ve gebelik de fıtığın diğer sebepleri arasında gösterilmektedir. İlaç tedavisinin yanı sıra fizik tedavi ve rehabilitasyon fıtıklarda sık kullanılan bir tedavi yöntemidir. Ancak bu yöntemler hastalığın seviyesine göre değişmektedir. İlerleyen fıtıklar kimi zaman cerrahi operasyonlar ile tedavi edilmektedir.

Lenfödem
Lenfödem doğuştan (primer) veya sonradan edinilen (sekonder) lenf sıvısının doku içinde anormal toplanması ve lenf sisteminde meydana gelen yetersizlik sonucunda sıvı birikimidir. Bu durumda manuel lenf drenajı , fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümünün diğer uygulama alanları arasındadır. Manuel lenf drenajı ile sıvı akışı yavaşlamış lenf yolları aktif hale getirilerek, lenfatik sistemin yeniden çalışması sağlanır. Sonrasında bandajlama yöntemi uygulaması yapılır. Gereken durumlarda bası giysisi uygulanabilir.

Ortopedik Rehabilitasyon
Bağ yaralanmaları, kas-tendon zorlanmaları, kırık-çıkıklar, kas yırtıkları, burkulmalar, menisküs yırtılmaları, artroskopik veya açık cerrahi sonrası uygulanan fizik tedavi ve egzersizler gibi pek çok yumuşak doku yaralanması /cerrahisi sonrası yapılan rehabilitasyon; ortopedik rehabilitasyon kapsamına girmektedir.
Yaralanmayla ilişkili eklem ve kaslara, normal hareket ve fonksiyonlarının, kaybolan kas kuvveti ve dengenin fizik tedavi ve egzersiz programlarıyla yeniden kazandırılması amaçlanır.

El Rehabilitasyonu
Tendon – sinir yaralanmaları gibi el hastalıklarında, elin fonksiyonlarını yeniden kazandırmak için ortopedi ve travmatoloji veya plastik ve rekonstrüktif cerrahi uzmanları tarafından yapılan cerrahi tamir sonrası kısa sürede bireye özel, uygun rehabilitasyon programı düzenlenmektedir.

FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON