DALAK BÜYÜMESİ

Dalak Büyümesi Nedir?

Karın bölgesinin sol üst kadranında yer alan dalak; göğüs kafesinin içerisine, diyaframın altına ve midenin üst arka kısmına yerleşir. Yumruk şeklindeki bu organ sağlıklı bireylerde yaklaşık 70-200 gram ağırlığında ve 12 santimetre uzunluğundadır. Bu değerlerin üzerinde tespit edilen ölçümler splenomegali olarak ifade edilen dalak büyümesine işaret edebilir.

Dalağın yaşa ve cinsiyete göre belirlenmiş boyutlarında normal kabul edilen sınırların üzerine çıkması dalak büyümesi olarak ifade edilir. Vücudun diğer bölümlerinde olduğu gibi dalak da zaman içerisinde gelişim gösterebilir. Bu gelişme süreci genellikle yetişkinlik dönemine kadar devam eder ve bu dönemden sonra dalak boyutu giderek azalır. 

Dalağın insan vücudundaki temel görevlerinden biri kanı filtrelemektir. Dalak, kan dolaşımındaki yaşlı, hasarlı ya da anormal yapıdaki hücreleri tespit ederek onları ortadan kaldırır. Bu hücreler için aynı zamanda bir depo işlevi gören bu organ kırmızı kan hücresi olan eritrositleri, kan pıhtılaşmasından sorumlu plateletleri ve enfeksiyonlara karşı mücadele eden akyuvarların bir kısmını bünyesinde saklayabilir. 

Hematolojik özelliklerine ek olarak dalak; kan dolaşımında bakteri, virüs ya da diğer hastalık oluşturma potansiyeline sahip mikroorganizmaları tespit etmesi halinde bu durumu ortadan kaldırmak adına lenfosit olarak isimlendirilen beyaz kan hücrelerinin (akyuvarların) üretimini gerçekleştirebilir.

Dalak büyümesi (splenomegali) kavramı genel olarak 400-500 gram ağırlığında ve 12-20 santimetre uzunluğunda tespit edilen dalak için kullanılır. Çoğunlukla belirgin bir şikayete neden olmayan bu durum rutin fizik muayene sırasında tespit edilir. Normal boyutlardaki bir dalak fizik muayene sırasında ele gelmezken, büyümesi halinde kolaylıkla hissedilebilen bir organdır. Fizik muayene dışında dalak büyüklüğünün ortaya konulmasında ultrasonografi (USG), bilgisayarlı tomografi (CT) ya da manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi radyolojik tetkikler de kullanılabilir. 

Dalak büyümesi belirtileri genel olarak şu şekildedir:

• Sol omuz bölgesine yayılabilen karnın sol tarafında ağrı veya doluluk hissi ,
• Beslenme öncesi veya çok az miktarda gıda tüketimini takiben tokluk hissi oluşması,
• Kansızlık,
• Halsizlik,
• Sık hastalanma,
• Kanamaya karşı yatkınlık oluşması.